Trong chương trình môn học Vật Lý 8, các thầy cô đã tổ chức giảng dạy nội dung bài học về vận tốc. Tuy nhiên, không phải ai cũng nhớ và giải thích được Vận tốc là gì? Công thức tính vận tốc ra sao? Nếu bạn cũng vậy, đừng vội lướt qua bài viết dưới đây!
Vận tốc là gì? Vận tốc kí hiệu là gì?
Vận tốc được hiểu đơn giản là một đại lượng dùng để mô tả mức độ nhanh chậm và chiều chuyển động của một vật. Vận tốc sẽ được xác định dựa trên quãng đường vật đi được trong một đơn vị thời gian nhất định.
Vận tốc thường được biểu diễn bằng vectơ. Độ dài của vectơ vận tốc sẽ cho bạn biết chính xác vật chuyển động nhanh hay chậm.
Ký hiệu của vận tốc là V.
Công thức tính vận tốc, quãng đường, thời gian
Chi tiết các công thức vận tốc, quãng đường, thời gian như sau:
V = s/t
Trong đó:
- V là vận tốc
- S là quãng đường mà vật di chuyển được
- t là thời gian mà vật đi hết quãng đường.
Từ cách tính vận tốc, quãng đường, thời gian trên bạn có thể suy ra:
- Công thức tính quãng đường là: s = v*t
- Tính thời gian theo công thức: t = s/v
Đơn vị vận tốc là gì? Dụng cụ đo vận tốc là gì?
Đơn vị của vận tốc thường có sự phụ thuộc vào đơn vị độ dài và đơn vị thời gian. Trong SI, quãng đường thường được đo theo đơn vị mét (m), thời gian đo bằng giây (s). Lúc này, đơn vị của vận tốc sẽ là m/s. Ngoài ra, vận tốc còn có đơn vị khác là km/h.
Điều cốt yếu khi bạn giải các bài tập vận tốc chính là xem xét các đơn vị thời gian, quãng đường. Hãy xem chúng đã cùng 1 đơn vị chưa? Nếu chưa, bạn cần thực hiện đổi đơn vị vận tốc trước khi tính toán.
Cách đổi đơn vị vận tốc là:
- 1m/s = 3.6km/h
- 1km/h = 0,28m/s
Để đo giá trị vận tốc, người ta thường dùng đến tốc kế. Tên gọi khác của dụng cụ là đồng hồ vận tốc.
Các câu hỏi khác về vận tốc
Khi tìm hiểu về vận tốc là gì, bạn cũng cần biết thêm một số thông tin liên quan như sau:
Vận tốc trung bình là gì?
Vận tốc trung bình được hiểu đơn giản là tỷ số sự thay đổi vị trí của một vật trong khoảng thời gian đang xét và khoảng thời gian đó. Vận tốc trung bình được tính theo công thức:
Vận tốc trung bình của một vật ở trên từng khoảng thời gian sẽ có giá trị khác nhau.
Vận tốc truyền âm trong không khí là gì?
Vận tốc truyền âm trong không khí là 340m/s. Những môi trường có thể truyền âm được là ở chất rắn, lỏng và khí.
Vận tốc góc là gì?
Vận tốc góc là đại lượng vectơ thể hiện sự thay đổi của vật ở từng vị trí góc theo thời gian và hướng chuyển động của nó. Độ lớn của vận tốc góc bằng với tốc độ góc và hướng của vectơ góc. Vận tốc góc được xác định dựa trên quy tắc bàn tay phải.
Công thức tính vận tốc góc của một vật là:
ω=dθ/dt
ω là ký hiệu của vectơ vận tốc góc.
Vận tốc tức thời là gì?
Vận tốc tức thời là đại lượng mô tả sự chuyển động nhanh, chậm và chiều di chuyển của vật tại một thời điểm nào đó. Vận tốc trung bình thường sẽ cho biết cái nhìn tổng quát về vận tốc của vật ở trong khoảng thời gian xác định. Trong khi đó, vận tốc tức thời sẽ cho bạn thấy cái nhìn cụ thể về vận tốc vật tại một thời điểm. Để tính vận tốc tức thời bạn cần xét đến vận tốc trung bình của vật.
Vận tốc thiết kế là gì?
Trong tiếng Anh, vận tốc thiết kế được định nghĩa bởi cụm từ Design velocity. Vận tốc thiết kế được sử dụng nhiều trong lĩnh vực sản xuất xe cộ. Các nhà sản xuất sẽ nghiên cứu về đặc tính và mục đích sử dụng của từng loại xe để vận dụng vận tốc thiết kế phù hợp.
Ví dụ như ở xe đạp điện, đối tượng sử dụng thường là những người dưới 18 tuổi. Vì thế, vận tốc thiết kế của xe thường dao động trong ngưỡng 40km/h. Như vậy sẽ đảm bảo được sự an toàn cao nhất cho mỗi người dùng.
Nếu là xe máy điện thì vận tốc thiết kế sẽ rơi vào khoảng 50 – 60km/h. Điều này sẽ đáp ứng tốt nhu cầu sử dụng của từng cá nhân chưa có bằng lái xe hoặc muốn di chuyển trong phạm vi nhỏ.
Vận tốc và tốc độ có khác nhau không?
Đáp án là Có.
Vận tốc là một đại lượng hữu hướng. Trong khi đó, tốc độ là đại lượng vô hướng.
Dựa theo khái niệm được nêu trên thì độ dài của vectơ vận tốc có thể cho bạn biết tốc độ chuyển động của một vật nhanh hay chậm. Như vậy, tốc độ là giá trị bằng số của vận tốc và là độ lớn của vectơ vận tốc.
Ví dụ:
Xe máy di chuyển với vận tốc 80km/h ở đường tròn. Khi đi hết đường tròn, tốc độ của xe vẫn sẽ là 80km/h, không thay đổi. Vận tốc sẽ bằng 0 khi người ta biểu diễn vectơ có điểm đầu và cuối trùng nhau. Bạn có thể hình dung lúc xe máy đi hết một đường tròn và trở về điểm xuất phát.
Lời Kết
Mong rằng qua bài viết này bạn đã hiểu chi tiết vận tốc là gì. Mayruaxemini.vn hỗ trợ giải đáp nhanh các thắc mắc của quý bạn đọc. Vì thế, đừng ngại để lại bình luận dưới bài khi bạn có câu hỏi nhé!
