Hiện tượng di truyền liên kết là gì? Xảy ra khi nào? Ý nghĩa của di truyền liên kết là gì? Cùng mayruaxemini.vn tìm hiểu quá bài viết này nhé.
Di truyền liên kết là gì?
Di truyền liên kết là hiện tượng mà các gen có khả năng được di truyền cùng nhau do chúng nằm gần nhau trên cùng một nhiễm sắc thể. Trong quá trình phân bào, nhiễm sắc thể trải qua quá trình tái tổ hợp, dẫn đến sự hoán đổi gen giữa các nhiễm sắc thể tương đồng.
Hiện tượng di truyền liên kết xảy ra khi các gen nằm gần nhau, khả năng tái tổ hợp giữa chúng cao hơn so với trường hợp chúng nằm xa nhau. Điều này, có nghĩa là các gen liên kết không thể tồn tại trên các nhiễm sắc thể khác nhau.
Thí nghiệm của Moocgan
Đối tượng làm thí nghiệm của Moocgan là ruồi giấm.
Moocgan chọn ruồi giấm là đối tượng nghiên cứu vì: Ruồi giấm mang nhiều đặc điểm thuận lợi cho các nghiên cứu di truyền:
+ Dễ nuôi trong ống nghiệm
+ Đẻ nhiều
+ Vòng đời ngắn
+ Có nhiều biến dị dễ quan sát
+ Số lượng NST ít (2n = 8)
Thí nghiệm của Moocgan
+ Lai 2 dòng ruồi giấm thuần chủng: thân đen, cánh cụt x thân xám, cánh dài
+ F1: 100% thân xám, cánh dài
+ Lai phân tích: đực F1 × cái đen, cụt
→ Thu được các thế hệ đời sau tỷ lệ là 1 thân xám, cánh dài : 1 thân đen, cánh cụt
– Dựa vào tỉ lệ kiểu hình 1 : 1, Moocgan đã đưa ra giả thuyết rằng các gen điều chỉnh màu sắc thân và hình dạng cánh trong ruồi cái nằm trên cùng một cặp NST (nguyên sơ tử).
Ví dụ, nếu ruồi cái có thân màu đen và cánh cụt chỉ do một loại gen giao tử (bv), thì các ruồi đực F1 phải có 2 loại gen giao tử (BV, bv). Điều này, cho thấy rằng các gen quy định màu sắc thân và hình dạng cánh phải nằm trên cùng một cặp NST, cùng được phân bào và kết hợp trong quá trình thụ tinh, tạo thành hiện tượng di truyền liên kết.
→ Di truyền liên kết là hiện tượng một nhóm tính trạng được truyền từ cha mẹ sang con cái cùng với các gen trên cùng một cặp NST, trong quá trình phân bào.
– Mỗi cặp NST mang nhiều gen và các gen này phân bố dọc theo chiều dài của cặp NST, tạo thành các nhóm gen liên kết. Số lượng nhóm gen liên kết trong mỗi loài thường tương ứng với số lượng cặp NST trong bộ gen.
Ví dụ, trong trường hợp người, có 23 nhóm gen liên kết tương ứng với n = 23, trong khi đó ruồi giấm có 4 nhóm gen liên kết tương ứng với n = 4.
Ý nghĩa của di truyền liên kết là gì?
– Di truyền liên kết là một hiện tượng trong di truyền học, trong đó một nhóm tính trạng được truyền từ cha mẹ cho con cái dưới dạng một đơn vị di truyền, được xác định bởi các gen trên một nhiễm sắc thể cùng phân li trong quá trình phân bào.
– Hiện tượng di truyền liên kết đóng vai trò quan trọng trong việc hạn chế sự biến dịch và đảm bảo tính ổn định của các nhóm tính trạng được quy định bởi các gen trên cùng một nhiễm sắc thể. Điều này cho phép chúng ta lựa chọn những tính trạng có lợi đi kèm với nhau khi tạo ra các giống mới.
– Hiện tượng di truyền liên kết gen đã mở rộng quy luật phân li độc lập của Mendel. Thay vì chỉ có một gen trên một nhiễm sắc thể, chúng ta có thể tìm thấy nhiều gen trên cùng một nhiễm sắc thể, và các gen này được phân bố dọc theo chiều dài của nhiễm sắc thể đó.
– Các gen không chỉ phân li độc lập mà còn liên kết với nhau. Hiện tượng liên kết gen là một hiện tượng phổ biến, trong đó các gen có xu hướng được truyền cùng nhau từ thế hệ này sang thế hệ khác.
– Hiện tượng liên kết gen giải thích tại sao trong tự nhiên tồn tại những nhóm tính trạng luôn được truyền cùng nhau và không phân tách độc lập.
Trên đây là những thông tin giải thích thế nào là di truyền liên kết, xảy ra khi nào và ý nghĩa của hiện tượng di truyền liên kết. Có thể thấy rằng, di truyền liên kết giữ vai trò quan trọng trong việc hạn chế gen xấu, cho phép chúng ta lựa chọn những tính trạng có lợi khi tạo ra các giống mới. Từ đó, tạo ra giống cây trồng vật nuôi chất lượng cao.
