Trong suy nghĩ của nhiều người Việt Nam, gia đình bắt buộc phải có con trai, cháu trai để nối dõi tông đường. Chính vì thế, những đứa trẻ là cháu đích tôn vừa sinh ra đã mang trên mình nhiều trọng trách lớn. Hãy cùng Mayruaxemini.vn tìm hiểu cháu đích tôn là gì? Trách nhiệm và quyền lợi của cháu đích tôn thế nào ở bài viết dưới đây.
Cháu đích tôn là gì?
Cháu đích tôn vốn là một từ Hán Việt, được viết là 嫡孫. Trong đó:
- 嫡 nghĩa là vợ cả, vợ chính.
- 孫 là cháu trai
Như vậy, cháu đích tôn được hiểu là con trai trưởng do vợ cả của trưởng nam dòng tộc sinh ra. Trong trường hợp, con trai trưởng không sinh được con trai thì bé trai của người con trai kế tiếp sẽ được xem là cháu đích tôn.
Cháu đích tôn trong văn hóa Việt Nam
Trong văn hóa dân gian xưa, cháu đích tôn còn được gọi là đế lư hương. Bởi vì đế của lư hương thường được dùng để thờ cúng ông bà, tổ tiên. Từ đó, gọi cháu đích tôn là đế lư hương để ám chỉ rằng, đây là đứa cháu trai trưởng ở bên nội.
Người này được cả dòng họ phó thác trách nhiệm thờ phụng, lo hương hỏa cho tổ tiên. Trong khi đó, con gái lớn phải gả chồng xa và không thể thực hiện công việc lo hương hỏa trong nhà.
Quan niệm về cháu đích tôn đã được hình thành từ lâu đời và vẫn còn tồn tại cho đến hiện nay. Nhiều gia đình cũng vì thế mà suy nghĩ rằng, bắt buộc phải có đứa con trai trong gia đình để nó phụng dưỡng và thờ phụng về sau.
Trách nhiệm của cháu đích tôn là gì?
Cháu đích tôn thường có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc thờ cúng tổ tiên và đưa ra nhiều quyết định liên quan đến cả dòng tộc. Nói cách khác, cháu đích tôn là người duy nhất được nối dõi tông đường.
Ngay cả khi lập gia đình hay chưa thì cháu đích tôn đều phải sống cùng với ông bà, cha mẹ. Họ không được tách ra và ở riêng như những người khác. Căn nhà mà cháu đích tôn sống cùng ông bà, cha mẹ cũng chính là nơi tụ họp của cả dòng tộc. Đó cũng là nơi mà người trong họ tới thăm nom, dâng hương lễ vào mỗi dịp lễ, Tết….
Ngoài ra, mọi người trong dòng họ đều đặt nhiều kỳ vọng lên cháu đích tôn. Họ cho rằng, cháu đích tôn phải là niềm tự hào của cả gia đình, dòng tộc. Cháu đích tôn phải là người thành đạt, có danh tiếng và hiếu thuận.
Bên cạnh việc thờ phụng tổ tiên, đáp ứng các kỳ vọng của người trong họ thì cháu tích tôn còn phải sinh con trai để nối nghiệp của mình. Trong trường hợp, họ không sinh được con trai sẽ bị cả dòng tộc phán xét rằng họ đã phạm tội rất lớn.
Quyền lợi của cháu đích tôn
Bởi vì mang nặng trọng trách trên vai nên cháu đích tôn của một dòng họ cũng thường được thừa hưởng những quyền lợi mà người khác không có được như:
- Họ sẽ được ông bà nội vô cùng yêu quý và tạo điều kiện giáo dục tốt nhất.
- Cháu đích tôn có quyền thừa kế sản nghiệp do ông bà, cha mẹ để lại
- Có thể đứng đầu cả dòng họ sau khi ông, cha đã qua đời. Đồng thời, họ có thể thay mặt cả dòng họ để đưa ra nhiều quyết định lớn.
- Cháu đích tôn có quyền tham gia vào những việc quan trọng của dòng họ. Đồng thời, họ là người có tiếng nói trong cả dòng tộc.
Những áp lực của cháu đích tôn
Quan niệm về cháu đích tôn đã in hằn trong trí não của rất nhiều người Việt. Theo thời gian, quan niệm này đã có phần phai nhạt và nhiều người đã thay đổi tư tưởng. Thế nhưng, vẫn còn đó những người đặt nặng vấn đề đích tôn trong gia tộc.
Vì thế, nó đã khiến cho cháu đích tôn phải chịu nhiều áp lực lớn như:
- Cháu đích tôn không được sống thật với con người và mong muốn của mình. Họ buộc phải cố gắng học tập và làm việc đúng như ý nguyện của ông bà, bố mẹ.
- Họ bị tạo áp lực lớn trong việc sinh con đẻ cái. Họ buộc phải sinh được con trái để nối dõi nghiệp bố.
- Mỗi người trong dòng tộc đều chú ý đến việc sinh đẻ của gia đình người cháu đích tôn. Từ đó, nó khiến cho cuộc sống của gia đình gặp nhiều khó khăn.
- Ngoài trách nhiệm với gia đình thì cháu đích tôn còn phải gánh vác trách nhiệm với dòng họ và anh em họ hàng. Điều này đã vô tình khiến cho gia đình của những người được gọi là cháu đích tôn phải gánh chịu nhiều áp lực nặng nề.
- Quan niệm cháu đích tôn cũng sẽ ảnh hưởng đến sự cân bằng giới tính. Nhiều người cháu đích tôn vì muốn sinh con trai mà không ít lần thực hiện chọn lọc giới tính cho thai nhi hoặc bỏ bé gái sau sinh….
Có thể thấy rằng, cháu đích tôn được hưởng khá nhiều quyền lợi nhưng cũng phải gánh vác rất nhiều trách nhiệm trên vai. Tuy nhiên, đừng quá lo lắng nếu bạn ở vị trí này vì bên cạnh vẫn có rất nhiều người thân, họ hàng hỗ trợ bạn.
