Chùm sáng là một khái niệm được nhắc đến trong bộ môn Vật Lý. Vậy chùm sáng là gì? Có mấy loại chùm sáng? Chùm sáng được ứng dụng như thế nào trong cuộc sống? Hãy cùng mayruaxemini.vn ôn luyện về phần kiến thức này trong bài viết dưới đây nhé
Tia sáng là gì? Đường truyền của ánh sáng
Trước khi giải đáp chùm sáng là gì, chúng ta cùng tìm hiểu sơ lược về tia sáng và đường truyền của ánh sáng.
Tia sáng được lý giải là đường truyền của ánh sáng. Chúng được biểu diễn thông qua một đường thẳng có hướng và quy ước bởi đường thẳng có một mũi tên chỉ hướng.
Trong môi trường trong suất và đồng tính, ánh sáng luôn truyền đi theo đường thẳng. Đó là lý do giải thích vì sao tia sáng được biểu diễn bởi một đường thẳng.
Ví dụ: Hai bạn dùng 2 ống nhựa, một ống thẳng và một ống cong để quan sát dây tóc bóng đèn của chiếc đèn pin đang được chiếu sáng. Kết quả cho thấy bạn cầm ống thẳng có thể nhìn thấy rõ nguồn sáng hơn bạn cầm ống cong.
Chùm sáng là gì?
Chùm sáng là tập hợp gồm nhiều tia sáng hợp thành. Thực tế, chúng ta không thể nhìn thấy một tia sáng mà chỉ có thể nhìn thấy chùm sáng.
Khi vẽ hay biểu diễn chùm sáng, ta chỉ cần vẽ hai tia ở phía ngoài cùng của mỗi chùm sáng.
Có những loại chùm sáng nào? Ứng dụng
Với những thông tin chia sẻ trên, chắc hẳn bạn đã hiểu rõ chùm sáng là gì rồi phải không? Vậy có mấy loại chùm sáng?
Chúng ta có 3 loại chùm sáng thường gặp, đó là:
Chùm sáng song song
Đây là loại chùm sáng gồm có các tia sáng không giao nhau trên đường truyền. Hiểu một cách đơn giản là các tia sáng tồn tại song song nhau.
Trong cuộc sống, có rất nhiều thiết bị được ứng dụng chùm sáng song song như dây tóc bóng đèn, đèn pin, đèn chiếu phẫu thuật, đèn xe,…
Chùm sáng hội tụ
Chùm sáng hội tụ là loại chùm sáng mà các tia sáng sẽ giao nhau trên đường truyền. Các thiết bị ứng dụng chùm sáng hội tụ gồm có kính lúp, kính hiển vi, tia laser,…
Chùm sáng phân kỳ
Đây là loại chùm sáng gồm có các tia sáng loe rộng trên đường truyền.
Ví dụ: ngọn lửa, ánh sáng mặt trời, đèn học,….
Cách biểu diễn chùm sáng
Tùy theo từng loại chùm sáng sẽ có cách biểu diễn khác nhau. Cụ thể như sau:
Chùm sáng hội tụ: biểu diễn 2 đường thẳng giao nhau tại một điểm. Sau đó, vẽ mũi tên chỉ hướng đến nguồn sáng.
Chùm sáng phân kỳ: Ta vẽ hai đường thẳng loe rộng rồi vẽ mũi tên hướng đến nguồn sáng.
Chùm sáng song song: Vẽ hai đường thẳng song song, không giao nhau rồi vẽ mũi tên chỉ hướng của nguồn sáng.
Một số câu hỏi về chùm sáng
Phương pháp: Để giải đáp các câu hỏi thắc mắc về chùm sáng, các bạn cần phải hiểu rõ khái niệm, đặc điểm chùm sáng là gì và các loại chùm sáng.
Câu hỏi 1: Chùm sáng laze là gì? Ứng dụng
Tia laze phát ra chùm sáng có tính đơn sắc cao, cường độ lớn dựa trên hiện tượng phát xạ cảm ứng. Tia laze là chùm sáng song song, có tính định hướng cao. Chúng được ứng dụng trong nhiều lĩnh khác nhau như: dùng trong phẫu thuật y học; ứng dụng trong thông tin liên lạc/ vô tuyến; dùng để khoan, cắt, tôi,… trên nhiều chất liệu (compozit, kim loại,..); ứng dụng trong bút chì bảng, đầu đọc đĩa,…
Tuy nhiên, chùm sáng laze không được ứng dụng làm nguồn phát siêu âm. Bởi chúng mang bản chất sóng điện từ chứ không phải là sóng siêu âm.
Câu hỏi 2: Vì sao trong phòng mổ thường trang bị hệ thống gồm nhiều đèn?
Mục đích của việc trang bị hệ thống gồm nhiều đèn là để hạn chế các bác sĩ, điều dưỡng và các dụng cụ khác che khuất ánh sáng, gây khó khăn khi thực hiện phẫu thuật. Bởi theo quy luật, ánh sáng chỉ truyền đi theo đường thẳng.
Câu hỏi 3: Vì sao qua phần không khí trên đống lửa đang cháy, ta thấy ánh sáng không truyền đi theo đường thẳng?
Nguyên nhân là bởi phần không khí này đã bị ngọn lửa đốt nóng nên bị giãn nở và nhẹ hơn. Điều này khiến cho không khí không đồng tính – trái với quy luật đường truyền của ánh sáng nên ánh sáng sẽ không truyền đi theo đường thẳng.
Trên đây là bài viết giải thích chùm sáng là gì và một số kiến thức liên quan. Hy vọng sẽ mang đến nhiều kiến thức hay, giúp ích cho các bạn học sinh trong quá trình học tập.
