Toàn cầu hóa là xu hướng phát triển tất yếu hiện nay đối với tất cả các quốc gia trên thế giới trong đó có Việt Nam. Vậy, toàn cầu hóa là gì? tác động của xu thế toàn cầu hóa tới đời sống, xã hội, kinh tế như thế nào? Tất cả sẽ có trong nội dung thông tin bài viết dưới đây của mayruaxemini.vn
Toàn cầu hóa là gì?
Khái niệm toàn cầu hóa là gì đã được nhắc tới trong địa 11 cũng như lịch sử 12. Toàn cầu hóa là sự kết nối kinh tế ở khắp nơi trên thế giới với nhiều lĩnh vực khác nhau như thương mại, đầu tư, lao động, con người,…Hiểu đơn giản nhất, toàn cầu hóa là việc chính phủ của một nước nào đó cho phép công dân của nước mình làm việc xuyên biên giới, chỉ cần công dân đó đảm bảo thực hiện theo đúng quy định mà các chính phủ các nước đề ra.
Toàn cầu hóa là kết quả tất yếu từ sự phát triển mạnh mẽ của lực lượng sản xuất. Quan niệm này được nhiều học giả tán thành nhất và là biểu hiện của hệ quả của sự phát triển mạnh mẽ của lực lượng sản xuất trong những nền kinh tế riêng biệt. Nhờ đó, phá vỡ sự biệt lập của từng quốc gia, tạo ra mối quan hệ gắn kết, phụ thuộc lẫn nhau giữa các quốc gia, dân tộc trên quy mô toàn cầu.
Bài viết tham khảo: Hệ sinh thái là gì? Khái niệm, cấu trúc và vai trò của HST
Toàn cầu hóa kinh tế là gì?
Toàn cầu hóa kinh tế là một trong ba khía cạnh của toàn cầu hóa, thường thấy ở các quốc gia, cùng với 2 khía cạnh khác là toàn cầu hóa chính trị và toàn cầu hóa văn hóa. Toàn cầu hóa kinh tế đề cập tới sự chuyển động tầm quốc tế, quy mô lớn của hàng hóa, dịch vụ, vốn cũng như công nghệ và thông tin. Đó chính là sự hội nhập quốc tế ngày càng tăng, sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các nền kinh tế quốc gia, khu vực và địa phương trên toàn thế giới thông qua việc tăng cường vận chuyển hàng hóa biên giới,…
Bản chất của toàn cầu hóa là gì?
Bản chất của toàn cầu hóa là được biểu hiện qua:
- Gia tăng thương mại quốc tế với tốc độ cao hơn tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế Thế giới. Gia tăng luồng tư bản quốc tế bao gồm cả đầu tư trực tiếp từ nước ngoài. Gia tăng luồng dữ liệu xuyên biên giới thông qua việc sử dụng công nghệ internet, vệ tinh liên lạc, điện thoại.
- Làm mờ đi ý niệm chủ quyền quốc gia, biên giới quốc gia thông qua hiệp ước quốc tế dẫn tới việc thành lập các tổ chức quốc tế như WTO, OPEC,….Gia tăng việc đi lại, du lịch quốc tế. Gia tăng thị phần Thế giới của các tập đoàn đa quốc gia, phát triển hạ tầng viễn thông toàn cầu, phát triển hệ thống tài chính quốc tế.
- Gia tăng về số lượng các tiêu chuẩn áp dụng toàn cầu, gia tăng vai trò của các tổ chức như IMF, WTO, WIPO,…Gia tăng việc trao đổi văn hóa quốc tế.
- Rào cản đối với hoạt động thương mại quốc tế đã được giảm bớt, thắt chặt hơn vấn đề sở hữu trí tuệ; thúc đẩy thương mại tự do.
- …
Vai trò của xu thế toàn cầu hóa là gì?
- Phát huy tối đa sức mạnh của các quốc gia khi liên kết với các quốc gia khác trên thế giới. Từ đó, tìm ra điểm chung để phát triển đất nước.
- Mở rộng thị trường cạnh tranh thương mại quốc tế
- Giải quyết vấn đề việc làm giữa các quốc gia, quốc gia thừa nhân lực lao động sẽ có thêm công việc để làm và tăng thu nhập.
- Đời sống – xã hội của người dân được cải thiện tốt hơn
- Xây dựng văn hóa cộng đồng theo hướng tích cực mỗi ngày.
- Có thêm nhiều ngành nghề mới
- Tiết kiệm tài nguyên môi trường, khai thác triệt để nguồn tài nguyên tránh lãng phí.
Tác động của toàn cầu hóa
Toàn cầu hóa không chỉ tác động tới hoạt động kinh tế mà còn ảnh hưởng tới đời sống – xã hội của người dân. Dưới đây là những ảnh hưởng của toàn cầu hóa, đó là:
Mặt tích cực của toàn cầu hóa
- Toàn cầu hóa thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của quá trình xã hội hóa của lực lượng sản xuất.
- Tốc độ tăng trưởng kinh tế tăng vượt bậc
- Làm chuyển biến cơ cấu nền kinh tế một cách tích cực
- Toàn cầu hóa mang tới sự công bằng trong cạnh tranh xã hội, đời sống xã hội được cải thiện rõ rệt. Quyền sống và quyền con người được ưu tiên hàng đầu.
- Việc đẩy mạnh quá trình toàn cầu hóa hiện đại cho phép các quốc gia có cơ hội phát triển con người, đất nước; tạo ra những giá trị cuộc sống mới.
Mặt tiêu cực của toàn cầu hóa
- Toàn cầu hóa làm mai một bản sắc giá trị văn hóa địa phương.
- Thông qua WTO, các nước đang phát triển không sẵn lòng tiêu thụ hàng hóa xuất khẩu của các nước đang phát triển, các điều kiện cao về lao động, vệ sinh môi trường đã trở thành rào cản đối với các nước tham gia vào quá trình toàn cầu hóa.
- Các nước đang phát triển để đẩy nhanh quá trình công nghiệp hóa thường khai thác xuất khẩu các tài nguyên khoáng sản sơ chế; giá các mặt hàng ngày càng tăng cao,…Hàng hóa xuất khẩu của các nước phát triển thường có giá thành rẻ, công nghệ sản xuất còn hạn chế nên thường phải nhập các thiết bị công nghệ cao dẫn tới việc thiếu hụt ngoại thương.
- Trong quá trình đón nhận viện trợ, đầu tư hợp tác các nước đang phát triển do thiếu kinh nghiệm tổ chức quản lý, hệ thống luật pháp chưa hoàn thiện, không quản lý được tham nhũng, các dự án đầu tư kém hiệu quả, nợ nước ngoài ngày càng tăng.
Biểu hiện của toàn cầu hóa ở Việt Nam
Toàn cầu hóa trở thành xu thế tất yếu từ những năm 80 của thế kỷ XX, kết nối kinh tế các quốc gia, dân tộc với nhau. Toàn cầu hóa vừa là thời cơ, vừa là thách thức đối với Việt Nam. Biểu hiện toàn cầu hóa kinh tế ở Việt Nam như sau:
- Sự phát triển nhanh chóng của thương mại quốc tế, Việt Nam gia nhập WTO vào năm 2006, sau 16 năm nền kinh tế Việt Nam có bước tăng trưởng vượt trội, kinh tế chuyển mình mạnh mẽ.
- Khi gia nhập WTO, Việt Nam là nước có thu nhập thấp, năm 2016 khi gia nhập FTA, AEC,…Việt Nam là một trong 32 nước có kim ngạch xuất nhập khẩu trên 100 tỷ USD, trong đó có một số mặt hàng đứng đầu trên thế giới, thu hút vốn đầu tư nước ngoài ổn định nhất ASEAN.
- Tính đến thời điểm hiện tại, các tập đoàn kinh tế hàng đầu thế giới đã lựa chọn Việt Nam đó là LG, Toyota, Honda,…
- Việt Nam đã thu hút sự đầu tư của nhiều tập đoàn, công ty xuyên quốc gia trong nhiều lĩnh vực khác nhau ví dụ như công nghiệp khai thác dầu khí, lĩnh vực bưu chính viễn thông,..Bên cạnh đó, lĩnh vực điện tử, may mặc,…đem tới nhiều việc làm cho người lao động.
- Việt Nam đầu tư ra nước ngoài tăng mạnh, liên tục đầu tư ra nước ngoài với hơn 30 quốc gia trên thế giới và hàng chục USD.
- Thị trường tài chính quốc tế mở rộng, các ngân hàng trong nước kết nối với các ngân hàng quốc tế thông qua mạng viễn thông điện tử. Bên cạnh các ngân hàng trong nước, Việt Nam có rất nhiều ngân hàng nước ngoài vào hoạt động như HSBC, Standard Chartered; Shinhan Vietnam; Citibank Vietnam,…
Cơ hội và thách thức của Việt Nam trong toàn cầu hóa
Toàn cầu hóa tạo nên lợi thế về sự tự do thương mại, hàng rào thuế quan được gỡ bỏ hoặc giảm xuống, hàng hóa được lưu thông rộng rãi hơn. Trong quá trình toàn cầu hóa, Việt Nam có thể nhanh chóng tiếp cận công nghệ hiện đại, ứng dụng vào cuộc sống. Bên cạnh đó, toàn cầu hóa cũng tạo ra nhiều điều kiện để chuyển giao những thành tựu mới về khoa học, công nghệ, tổ chức quản lý, sản xuất kinh doanh,….
Bên cạnh đó, trong quá trình toàn cầu hóa cũng đòi hỏi Việt Nam phải tự chủ trong nền kinh tế thị trường rộng mở, hàng hóa nước ngoài cũng sẽ xâm nhập nhiều hơn vào nước ta. Khi đó có sự giao thương mạnh mẽ giữa các quốc gia thì sự xâm nhập văn hóa sẽ có. Điều này đồng nghĩa với việc phải giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc để không bị hòa tan.
Toàn cầu hóa là xu thế chung của toàn thế giới, tác động mạnh mẽ tới nhiều quốc gia. Để tránh bị tụt hậu, chậm phát triển các quốc gia trên thế giới cần tận dụng ưu thế mà toàn cầu hóa đem lại, vượt qua thách thức mà nó đặt ra.
