Chúng ta đã từng nghe sách báo, tivi nhắc đến vấn đề tảo hôn tại đồng bào miền núi. Vậy bạn đã nắm rõ tảo hôn là gì chưa? Nguyên nhân hình thành nên nạn tảo hôn và hậu quả mà nó gây ra cho tình hình kinh tế xã hội là gì? Tất cả những điều này sẽ được bài viết giải đáp cho bạn một cách chính xác và đầy đủ nhất.
Tảo hôn là gì?
Đã không ít lần chúng ta nghe thấy từ tảo hôn trong cuộc sống. Tuy nhiên không phải ai trong chúng ta đều nắm rõ ràng và đầy đủ về định nghĩa tảo hôn là gì. Tảo hôn là trường hợp hai bên nam và nữ chưa đủ điều kiện để về phương diện độ tuổi đã tiến hành việc lấy vợ, gả chồng.
Nói cách khác, tảo hôn chính là hành vi lập gia đình trước độ tuổi mà pháp luật quy định. Định nghĩa tảo hôn đã được pháp luật quy định rõ ràng trong Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 ở điểm a, điều 8.
Tảo hôn là một hành vi vi phạm pháp luật và trái với những quy chuẩn đạo đức xã hội, thuần phong mỹ tục, ảnh hưởng đến sự duy trì và phát triển nòi giống. Vì thế, từ lâu tảo hôn đã là một vấn đề nhức nhối cần phải tìm ra giải pháp để khắc phục. Tình trạng này thường diễn ra ở những vùng có dân trí thấp như đồng bào dân tộc thiểu số.
Ví dụ điển hình về tảo hôn
Bài viết sẽ đưa ra ví dụ cụ thể để bạn hình dung rõ hơn thế nào là tảo hôn. Trong thực tế có không ít những cuộc hôn nhân mà các cặp vợ chồng chỉ ở độ tuổi 12, 13. Cậu bé Vừ A Tông (13 tuổi) và cô bé Nông Thị Dí (10 tuổi) đều là người dân tộc H’Mông tại Lào Cai – Tây Bắc. Với độ tuổi này các em đáng lẽ phải cắp sách đến trường nhưng lại bị bắt ép lập gia đình, lo lắng mưu sinh, bỏ lỡ việc học hành.
Hành vi kết hôn ở độ tuổi này đã vi phạm luật hôn nhân vì cả hai bên đều không có sự tự nguyện từ đôi nam nữ. Đồng thời, độ tuổi kết hôn và tuổi đời còn quá trẻ chưa phát triển đủ về tâm sinh lý và sức khỏe nên không thể lo được cho cuộc sống hàng ngày. Không chỉ vi phạm luật Hôn nhân và gia đình, mà kết hôn ở độ tuổi trên cũng quy vi phạm quy định trong Luật trẻ em về quyền được đến trường. Ngoài ra, hành vi này còn vi phạm vào những quy chuẩn đạo đức xã hội như kết hôn trẻ thì thế hệ tiếp theo sẽ dễ dàng bị dị tật, ảnh hưởng đến chất lượng nòi giống của dân tộc.
Nếu nạn tảo hôn vẫn còn tiếp diễn thì chúng ta rất khó hướng đến mục tiêu xây dựng gia đình ấm no, tiến bộ, bền vững và hạnh phúc. Không phải tự nhiên mà pháp luật lại quy định độ tuổi kết hôn và cấm tảo hôn, bởi nó gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho xã hội. Cùng theo dõi phần tiếp theo của bài viết để tìm hiểu nguyên nhân và hậu quả của việc tảo hôn mang đến.
Nguyên nhân sâu xa hình thành nên thực trạng tảo hôn?
Khi đã biết được tảo hôn là gì thì có lẽ bạn cũng thắc mắc nguyên nhân do đâu mà lại có nạn tảo hôn. Có nhiều nguyên nhân tạo nên vấn đề tảo hôn ở Việt Nam, có cả nguyên nhân khách quan và nguyên nhân chủ quan. Để tìm ra cách khắc phục thì chúng ta phải tìm ra được gốc rễ nguyên nhân tạo nên nó. Một số nguyên nhân phổ biến sẽ được bài viết liệt kê dưới đây:
- Do những hủ tục lạc hậu của một số đồng bào dân tộc ít người, nhiều dân tộc hiện nay vẫn coi tảo hôn là một phong tục.
- Một phần nguyên nhân khách quan dẫn đến việc tảo hôn là do pháp luật hiện nay quy định về mức xử phạt hành vi vi phạm liên quan đến độ tuổi kết hôn chưa cao, chưa đủ sức răn đe, ngăn chặn.
- Nguyên nhân được xem là chủ yếu chính là do trình độ dân trí thấp của một số bộ phận người dân tại các vùng núi, vùng sâu vùng xa. Họ chưa tiếp cận được với những thay đổi tiến bộ về hôn nhân.
- Công tác tuyên truyền, vận động, phổ biến giáo dục về kiến thức pháp luật liên quan đến vấn đề trên chưa thường xuyên, rộng rãi, sâu sắc và hiệu quả.
- Bên cạnh đó, chính quyền địa phương tại một số nơi cũng chưa can thiệp sát sao, mạnh mẽ, kiên quyết để chống lại tục tảo hôn.
Hậu quả nghiêm trọng của tảo hôn là gì?
Một vấn đề xấu khi diễn ra sẽ đem đến những hậu quả nhất định. Đối với tảo hôn, nó diễn ra đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho bản thân người tảo hôn và gia đình, xã hội. Cụ thể, hậu quả của tảo hôn đối với bản thân, gia đình và đối với xã hội như sau:
Đối với bản thân, gia đình
Về sức khỏe, hậu quả của việc tảo hôn sẽ là sức khỏe những cô gái trẻ bị ảnh hưởng nặng nề do cơ thể chưa phát triển toàn diện do làm mẹ sớm. Mang th.ai, sinh con làm chậm quá trình phát triển thể chất tự nhiên của con người dẫn đến thoái hóa và các di chứng bệ.nh t.ậ.t, suy kiệt sức khỏe. Đặc biệt, đối với những bé gái dưới độ tuổi 15 mang th.ai sẽ có nguy cơ ch.ết do mang th.ai, sinh đẻ cao hơn phụ nữ trên 20 tuổi. Những đứa trẻ được sinh ra bởi các bà mẹ dưới 18 tuổi có nhiều khả năng nhẹ cân thấp bé hơn những đứa trẻ khác.
Về tinh thần, không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến thể chất, tác hại của tảo hôn đối với tinh thần cũng không hề nhỏ. Độ tuổi tảo hôn thường nằm trong giai đoạn phát triển tâm sinh lý của con người. Kết hôn sớm trẻ em sẽ không được nghỉ ngơi, thư giãn, tham gia vui chơi, giải trí, sinh hoạt phù hợp với lứa tuổi.
Về giáo dục, phần lớn những cặp vợ chồng tảo hôn khi tuổi đời còn nhỏ phải nghỉ học giữa chừng, mất đi cơ hội tập, tiếp thu nền giáo dục tiên tiến, hiện đại để phát triển tối đa nhân cách, tài năng về trí tuệ và thể chất.
Về kinh tế, tỷ lệ người trẻ kết hôn sớm có khả năng đóng góp cho kinh tế của gia đình là rất thấp. Điều này dẫn đến tỷ lệ đói nghèo ngày càng tăng cao. Đồng thời, kết hôn khi chưa chín chắn hoặc bị bắt ép khiến nhiều cặp đôi nhanh chóng tan vỡ, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi trẻ em.
Đối với xã hội
Hậu quả của tảo hôn đối với đời sống xã hội là vô cùng lớn. Tảo hôn là nguyên nhân góp phần gia tăng tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ em, gây thêm gánh nặng cho gia đình và xã hội. Điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng dân số, nguồn nhân lực trong tương lai. Đồng thời gây những hậu quả tiêu cực đến sự phát triển và tiến bộ của xã hội, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế của đất nước.
Hậu quả pháp lý của nạn tảo hôn là gì?
Vì tảo hôn thuộc một trong những vấn đề cấm làm có quy định xử phạt rõ ràng trong khoảng 2, điều 5 của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014. Vì thế, cá nhân nào vẫn cố tình thực hiện hành vi tảo hôn, c.ư.ỡ.n.g ép kết hôn sẽ đều bị xử lý theo đúng quy định.
Bị hủy kết hôn vì trái pháp luật
Theo thủ tục của Bộ luật tố tụng dân sự, Tòa án có thẩm quyền sẽ xem xét về điều kiện độ tuổi kết hôn để xử lý. Việc kết hôn sẽ bị hủy khi một trong hai bên hoặc cả hai bên không đủ tuổi, hay không công nhận quan hệ hôn nhân tại thời điểm đó. Khi cuộc hôn nhân do tảo hôn bị hủy thì sẽ dẫn đến những hậu quả pháp lý sau:
- Quan hệ vợ chồng của cả hai bên sẽ bị chấm dứt.
- Quyền và nghĩa vụ của cha mẹ, con cái sẽ được giải quyết theo quy định của pháp luật về quyền, nghĩa vụ của cha, mẹ, con sau khi ly hôn.
- Quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng giữa hai bên sống chung với nhau như vợ chồng mà không có đăng ký kết hôn sẽ được giải quyết theo điều 16 của Luật Hôn nhân và gia đình: Quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng sẽ được giải quyết theo thỏa thuận giữa 2 bên, trong trường hợp không giải quyết được sẽ giải quyết theo quy định của bộ Bộ luật Dân sự và quy định có liên quan.
Xử lý hành chính
Làm trái quy định của pháp luật thì tảo hôn bị xử lý như thế nào? Tại Điều 47 của Nghị định 110/2013/NĐ-CP Chính phủ về xử phạt hành chính trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình, thi hành án dân sự, quy định: Hành vi tảo hôn, tổ chức tảo hôn sẽ bị phạt cảnh cáo tiền từ 500.000 đến 1.000.000 đồng với hành vi tổ chức lấy vợ, lấy chồng khi chưa đủ tuổi kết hôn. Phạt 1.000.000 đến 3.000.000 đối với hành vi cố ý duy trì quan hệ vợ chồng trái pháp luật với người chưa đủ tuổi dù Tòa án nhân dân đã bắt buộc chấm dứt.
Như vậy, hành vi tảo hôn có thể xử phạt hành chính khi Tòa án nhân dân đã bắt buộc chấm dứt quan hệ hôn nhân với người chưa đủ tuổi nhưng vẫn cố ý duy trì mối quan hệ. Ngoài ra, pháp luật cũng sẽ xử phạt hình sự đối với hành vi tổ chức tảo hôn.
Truy cứu hình sự
Theo quy định, người nào tổ chức việc tảo hôn cho những người chưa đủ tuổi kết hôn và đã bị xử phạt hành chính về hành vi này, mà vẫn còn vi phạm thì sẽ bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc có thể phạt cải tạo không giam giữ 2 năm.
Bài viết tham khảo: Bio nghĩa là gì? Ý nghĩa từ bio trên facebook, tiktok, shopee…
Thông qua bài viết trên chắc hẳn bạn đã biết tảo hôn là gì và những hậu quả mà nó gây ra đối với cá nhân, gia đình và xã hội. Do đó, chúng ta cần phải nhận thức rõ vấn đề này, tuyên truyền nó đến gần hơn với những vùng có tảo hôn và nguy cơ tảo hôn. Mong rằng bài viết này đã giúp bạn có cái nhìn đầy đủ hơn về vấn đề xã hội này.
