Năng lượng là gì? Vai trò của các dạng năng lượng hiện nay

Mặc dù “năng lượng” không phải là cụm từ xa lạ nhưng rất ít người có thể định nghĩa được năng lượng là gì. Mayruaxemini.vn sẽ phân tích chi tiết về khái niệm, các dạng năng lượng và vai trò của nó trong đời sống con người qua bài viết dưới đây, mời bạn theo dõi!

Năng lượng là gì?

Để hiểu rõ hơn về năng lượng bạn cần nắm được những thông tin dưới đây:

Định nghĩa năng lượng. Năng lượng tiếng Anh là gì? 

Trong Vật lý, năng lượng được biết đến là một đại lượng đặc trưng cho khả năng sinh công của vật. Nó cũng là số đo biểu thị sự chuyển động vật chất của các hạt và từ trường. Đại lượng này có thể chuyển đổi theo nhiều hình thức khác nhau nhưng không được tạo ra hoặc phá hủy. Đơn vị năng lượng là Jun.

Dựa theo các nhà khoa học thì về cơ bản năng lượng là khả năng làm biến đổi về trạng thái hoặc thực hiện các công năng, tác dụng lên hệ vật chất nhất định. Mọi hoạt động trong cuộc sống của con người đều nhờ tới năng lượng mới có thể diễn ra. Tuy nhiên, các loại năng lượng được sử dụng trong từng hoạt động lại không giống nhau.

Ở trong ngành công nghiệp. các nguồn năng lượng sẽ hỗ trợ rất lớn cho quá trình vận hành của máy móc, thiết bị,…

Trong tiếng Anh, năng lượng được định nghĩa bởi từ Energy. 

Năng lượng sạch là gì? Năng lượng sạch tiếng Anh là gì?

Tên gọi khác của năng lượng sạch là năng lượng xanh. Đây là dạng năng lượng mà trong quá trình sinh công chúng không làm sản sinh các chất thải độc hại, ảnh hưởng xấu đến cuộc sống con người và môi trường.

Các nguồn năng lượng sạch thường có nguồn gốc từ thiên nhiên hoặc từ các chế phẩm của sản phẩm tự nhiên. Do vậy, chúng rất thân thiện với môi trường. Những nguồn năng lượng sạch điển hình là năng lượng gió, năng lượng nước….

Trong tiếng Anh, năng lượng sạch được viết bởi cụm từ Clean Energy.

Các loại năng lượng phổ biến trong cuộc sống

3 loại năng lượng thường gặp trong cuộc sống hiện nay là:

Năng lượng tái tạo

Trong tiếng Anh năng lượng tái tạo được định nghĩa với cụm từ Recycled Energy. Khi dịch ra tiếng Việt, năng lượng tái tạo là gì? 

Dựa theo lời của các chuyên gia, năng lượng tái tạo là dạng năng lượng được sinh ra từ các nguồn năng lượng vô hạn. 

Ưu điểm của các nguồn năng lượng tái tạo là:

• Có chất lượng sạch và gần như không gây ô nhiễm môi trường, tác động xấu đến sức khỏe con người
• Nó có thể phục hồi
• Năng lượng có ích và mang tính ứng dụng cao

Điểm trừ của nguồn năng lượng tái tạo chính là người dùng phải dùng rất nhiều vốn đầu tư ở bước đầu. Hơn nữa, tính ổn định của nguồn năng lượng này không quá cao. Vì thế, trong một số trường hợp nó cũng sẽ ảnh hưởng đến quá trình sản xuất của mỗi doanh nghiệp.

Có 3 dạng năng lượng tái tạo thường gặp là: 

• Năng lượng mặt trời là gì?

Đây là nguồn năng lượng được sử dụng rất nhiều trong ngành công nghiệp. Nó được dùng dưới 2 dạng phổ biến là điện và nhiệt. Năng lượng mặt trời phục vụ tốt cho các giai đoạn sản xuất công nghiệp và có công dụng đun nước, điều chỉnh nhiệt, sấy khô nông sản…

Ở Việt Nam, nguồn năng lượng này đang dần được khai thác và sử dụng nhiều trên các tỉnh. 

• Năng lượng gió là gì?

Là nguồn năng lượng được tạo nên từ luồng không khí dịch chuyển bên trong tầng khí quyển. Nếu như gió thổi đều đặn thì nó sẽ có năng lượng tốt và đáp ứng nhu cầu cho nhiều tuabin. Nguồn năng lượng này được dùng nhiều nhất ở các nước Châu Mỹ, Châu Âu.

• Năng lượng nước

Là dạng năng lượng được tạo ra từ thế năng của các dòng nước. Thế năng đủ mạnh sẽ làm quay tuabin và giúp cho máy phát điện ổn định. Dạng năng lượng này được dùng phổ biến trong ngành thủy lợi.

Năng lượng không tái tạo và vĩnh cửu

Năng lượng không tái tạo và vĩnh cửu gồm có 2 dạng chính là địa nhiệt và hạt nhân, cụ thể:

• Năng lượng địa nhiệt là gì?

Đây có lẽ là một nguồn năng lượng còn mới mẻ đối với nhiều quý bạn đọc. Tuy nhiên, trên thực tế, nguồn năng lượng này đã sớm được khai thác và sử dụng. Chúng tồn tại dưới 2 dạng chính là nhiệt và điện. Năng lượng địa nhiệt được sử dụng và khai thác nhiều nhất ở Mỹ, Pháp. 

Ở Việt Nam, các nhà máy nhiệt điện đã được xây dựng. Tuy nhiên, các đơn vị vẫn chưa thực sự chú trọng vào việc sử dụng năng lượng địa nhiệt này.

• Năng lượng hạt nhân là gì?

Năng lượng hạt nhân được hiểu đơn giản là nguồn năng lượng từ các hạt nhân nguyên tử có trong lò phản ứng hạt nhân được nhà khoa học, nghiên cứu kiểm soát. Dạng năng lượng này phụ thuộc rất nhiều vào điều kiện tự nhiên và trình độ kỹ thuật của nhà khoa học. Nếu sử dụng năng lượng hạt nhân không cẩn thận bạn sẽ phải đối diện với các rủi ro và sự cố lớn. Do vậy, nguồn năng lượng này không được khuyến khích sử dụng trong cuộc sống thường nhật.

Xem thêm: Trọng lượng là gì? Đơn vị đo và công thức tính trọng lượng

Năng lượng không thể tái tạo và có giới hạn

Năng lượng không thể tái tạo bao gồm:

• Năng lượng than đá 

Cuối thế kỷ 19, các hoạt động sử dụng than đá cho nhiều ngành công nghiệp ngày càng trở nên phổ biến. Điều đáng buồn là loại năng lượng này không thể tái tạo. Vì thế, việc khai thác và sử dụng lãng phí đã làm ảnh hưởng đến môi trường, đẩy cao chi phí mua. 

Ở thời điểm hiện tại, có khá nhiều nhà máy công nghiệp vẫn đang dùng năng lượng từ than đá. Tuy nhiên, đa phần các doanh nghiệp này đều hướng đến mục đích cuối cùng là bảo vệ môi trường, tiết kiệm chi phí sử dụng năng lượng và đẩy cao thành quả sản xuất. 

• Năng lượng từ dầu mỏ, khí đốt

Từ nửa sau thế kỷ 20, dầu mỏ và khí đốt mới bắt đầu được triển khai sử dụng. Ở thời điểm này, chúng giữ vai trò vô cùng quan trọng trong nhiều ngành nghề, đặc biệt là ngành công nghiệp hóa chất.

Tuy nhiên, năng lượng này không thể phục hồi. Vì thế, nếu không khai thác thông minh và sử dụng tiết kiệm thì nhiều năm sau nguồn năng lượng từ dầu mỏ, khí đốt có thể cạn kiệt.

Vai trò của năng lượng là gì?

Năng lượng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống sản xuất của toàn cầu. Năng lượng trực tiếp ảnh hưởng đến sự tồn tại, phát triển và chất lượng sống của mỗi người.

Trong các hoạt động sống, cơ thể phải chuyển hóa các thức ăn được dung nạp thành năng lượng để duy trì sự sống. Trong khi đó, các năng lượng tự nhiên như mặt trời, gió, nước lại giúp tạo ra điện, cung ứng đủ đầy cho cuộc sống của mỗi người dân.

Ứng dụng điển hình của năng lượng là gì?

Một số ứng dụng điển hình của năng lượng như sau:

• Dùng năng lượng mặt trời để tạo ra nguồn nướng nóng trong sinh hoạt. Điều này bạn có thể hình dung dễ nhất qua máy nước nóng năng lượng mặt trời. Nó có cấu tạo gồm bình bảo ôn và ống thủy tinh hấp thụ nhiệt từ mặt trời. Sau cùng, chúng được chuyển hóa thành nhiệt năng và  làm nóng nước trong bình.
• Sản xuất ô tô điện Vinfast dựa trên năng lượng tái tạo. Điểm đặc biệt của xe điện Vinfast chính là sử dụng pin Lithium – ion có khả năng lọc khí, hạn chế khí thải ra môi trường.

Giải đáp A – Z thắc mắc xoay quanh chủ đề năng lượng là gì?

Xoay quanh chủ đề năng lượng là gì, Mayruaxemini.vn nhận thấy nhiều bạn đọc có thắc mắc rằng:

Năng lượng là gì trong sinh học?

Trong sinh học, năng lượng được gọi tên đầy đủ là năng lượng sinh khối. Đây là nguồn năng lượng có nguồn gốc từ động vật và cây trồng. Nó có thể được sử dụng trực tiếp hoặc gián tiếp dựa trên sự đốt cháy để sinh nhiệt.

Năng lượng sinh học không được xem là nguồn năng lượng sạch. Bởi các nghiên cứu từ các nhà khoa học gần đây đã chứng minh được rằng, việc đốt sinh khối sẽ sinh ra một lượng lớn CO2. Điều này hoàn toàn không có lợi đối với môi trường sống.

Năng lượng bền vững là gì?

Đây là loại năng lượng được tiêu thụ với tỷ lệ nhỏ so với nguồn cung của nó. Hệ thống năng lượng này có thể đáp ứng tốt các nhu cầu ở thời điểm hiện tại và không đe dọa đến việc thỏa mãn yêu cầu của nhiều thế hệ tương lai.

Năng lượng bovis là gì?

Tên gọi khác của nguồn năng lượng này là năng lượng địa sinh học. Nó có tác dụng chính là đo năng lượng sinh học của con người, động vật và địa sinh vật. Nó được hình thành dựa theo nguyên lý bức xạ. Năng lượng Bovis có nguồn gốc từ thiên nhiên

Năng lượng ion hóa là gì?

Năng lượng ion hóa là năng lượng cần để tách các electron ra khỏi một nguyên tử nào đó trong trạng thái cơ bản. Năng lượng ion hóa được ký hiệu bằng chữ I và có đơn vị đo là KJ/mol. Tính chất của loại năng lượng này như sau: 

• Các e càng xa hạt nhân thì lực liên kết giữa các electron và hạt nhân sẽ càng nhỏ. 
• Electron càng gần với hạt nhân thì năng lượng ion hóa sẽ càng lớn.

Năng lượng điện là gì?

Là loại năng lượng được phát sinh từ dòng điện tích. Năng lượng điện được xem là một loại năng lượng tiềm năng. Đó là năng lượng được lưu trữ do vị trí tương đối của các hạt tích điện, điện trường.

Năng lượng thay thế là gì?

Trong tiếng Anh, năng lượng thay thế được định nghĩa bởi cụm từ Alternative Energy. Đây là nguồn năng lượng phi truyền thống và ít gây hại đến môi trường. Nguồn năng lượng này được đánh giá là rất quan trọng cho tương lai xanh. Vì thế, ở thời điểm hiện tại các nghiên cứu về nguồn năng lượng thay thế đang tăng mạnh và nhận sự quan tâm của đông đảo người dân trên thế giới

Năng lượng điện trường là gì?

Năng lượng điện trường được hiểu đơn giản là năng lượng của tụ điện. Khi tụ điện đã tích được điện thì 2 điện cực sẽ bắt đầu tích điện trái dấu. Lúc này, điện trường sẽ được tạo ra và chạy từ tụ dương sang tụ âm. Điện trường được sinh ra trong tụ điện này đã bao gồm năng lượng.

Năng lượng bức xạ là gì?

Đây là một dạng năng lượng điện từ. Loại năng lượng này thường tồn tại ở dạng sóng có thể nhìn thấy hoặc sóng vô hình. Những đường sóng này có thể được truyền trong không gian. Có thể bạn chưa biết nhưng năng lượng ánh sáng cũng là một dạng năng lượng bức xạ có bước sóng mà mắt con người nhìn thấy được. 

Năng lượng hydro là gì?

Năng lượng hydro là một loại năng lượng sạch và có nhiều trên Trái Đất.  Loại năng lượng này không chứa chất độc hải và có thể tái tạo. Điều tuyệt vời là nó còn cho hiệu năng cao và sức mạnh lớn cho các máy móc, thiết bị. Trong sản xuất hỏa tiễn thời này, đại đa số các chuyên gia đều dùng đến năng lượng hydro.

Điểm trừ của loại nặng lượng này là:

• Mặc dù có đầy rẫy trên Trái Đất nhưng phí để tổng hợp nó vô cùng đắt và không phải ai cũng làm được. 
• Quá trình tách hydro từ nhiều hợp chất đều phải dùng đến nhiên liệu hóa thạch. 
• Năng lượng này không bền, rất dễ cháy nên việc chuyên chở nó đòi hỏi rất nhiều kỹ năng ở người vận chuyển.

Công nghiệp năng lượng bao gồm những ngành nào?

Ngành công nghiệp năng lượng nước ta có các ngành chính là:

• Công nghiệp khai thác than
• Công nghiệp khai thác dầu khí
• Công nghiệp điện lực

Đặc điểm của ngành công nghiệp năng lượng ở Việt Nam là:

• Có thế mạnh phát triển lâu dài bởi nguồn nhiên liệu đa dạng
• Thị trường tiêu thụ năng lượng rộng lớn
• Ngành công nghiệp năng lượng mang đến hiệu quả kinh tế xã hội vô cùng cao
• Ngành này tác động lớn đến nhiều ngành kinh tế khác

Ở nước ta, ngành công nghiệp năng lượng được đánh giá là ngành trọng điểm. Nó là tiền đề quan trọng để phát triển công nghiệp hiện đại, tiến bộ khoa học kỹ thuật ở nước ta.

Lời Kết

Tin rằng, với những chia sẻ của Mayruaxemini.vn trên đây bạn đã hiểu rõ năng lượng là gì và vai trò của chúng đối với đời sống xã hội. Nếu bạn có bất cứ băn khoăn nào, đừng quên để lại bình luận dưới bài viết. Mayruaxemini.vn sẽ phản hồi bạn sớm nhé